Ik ben geen béta-wonder, maar steeds vaker hoor ik beweringen waar ik graag even de calculator bij pak omdat ik aan m'n water voel dat er iets niet klopt of niet kan. Dat is niet hip. Wij worden geacht te denken vanuit mogelijkheden; niet vanuit problemen. Sorry. Soms is het sterker dan mezelf.
Zo is er het plan van de mediatycoons Rupert Murdoch en Steve Jobbs om een nieuwe krant te gaan uitgeven, uitsluitend op I-pad en vergelijkbare tablet-computers. 'Waarom wordt daar in Nederland niet mee geëxperimenteerd?', riep de nieuwe-media-nerd van DWDD vanavond verontwaardigd. 'Wij lopen hier altijd achter'.
Waarom we dat niet doen valt uit te rekenen.
Kijken we naar het Amerikaanse plan, waarover The Guardian afgelopen zondag als eerste berichtte. Het nieuws kwam daarmee van de klassieke papieren krant, ahum, maar dat terzijde.
Volgens het bericht gaat de krant werken met 100 journalisten en gaat een abonnement 99 dollarcent per week kosten; zeg 50 dollar per jaar. Dat lijkt een mogelijk businessmodel. Laten we zo goedkoop mogelijk rekenen: Journalisten van dit kaliber kosten bruto zeker 70 duizend dollar per stuk per jaar. Samen 7 miljoen per jaar. Reken daar 8 miljoen bij voor huisvesting, management, advertentieafdeling, apparatuur en dergelijke. Vijftien miljoen kosten gedeeld door 50 euro abonnement is 300 duizend. Zoveel abonnees heb je dus minstens nodig om een online-krantje te maken.
300 duizend betaalde klanten lijkt niet overdreven veel. De New York Times heeft een oplage van 900 duizend. Maar wacht: die krant wordt wél gemaakt met een staf van 1200 mensen; het twaalfvoudige van wat de Daily Tablet in dienst heeft. Die krant kan dus veel minder eigen nieuws brengen en moet dus een meer select publiek trekken. Vergelijk het voor het gemak met de in Europa gemaakte International Herald Tribune. Die heeft 240 duizend abonnees.
Maar wacht: die honderd journalisten moeten wél de hele dag door nieuw nieuws brengen. Het is immers een online-krant die steeds ververst moet worden. En dat met eigen nieuws - want al het andere nieuws is tegenwoordig gratis. Reken op twee of drie shifts, waardoor het werkelijk aantal inzetbare verslaggevers en redacteuren verder daalt.
In de rekensom zitten trouwens meer onzekerheden. Zo zal de krant ook opbrengsten uit advertenties gaan krijgen, maar onduidelijk is hoeveel. Op dit moment vallen de opbrengsten van online-advertenties in het niet bij die van de papieren krant. Maar laten we politiek-correct denken en optimistisch zijn. Alles afwegend heeft zo'n tabletkrant op de Engelstalige markt waarschijnlijk een kans.
Nu de Nederlandse markt. Kwaliteitskranten als Volkskrant en NRC + Next hebben elk ruim 200 redacteuren in dienst en bedienen samen een markt van ongeveer 600 duizend abonees. In het hierboven beschreven businessmodel zou de helft daarvan moeten overstappen op een tablet-krant, die hen slechts de helft van het nieuws brengt. Dat zie ik niet gebeuren. Uitgevers die met zo'n model zouden gaan experimenteren, zouden wel gek zijn. En ik denk niet dat ze dat zijn.
Grote vraag is waarom er voor een nieuwe verschijningsvorm (nou ja, nieuw) zonodig een geheel nieuwe krant moet worden opgericht. Waarom zouden bestaande kranten met hun prima nieuwsapparaat geen aparte abonnementsvorm op 'tablet' kunnen leveren? Nu leveren ze al gemenge abonnementen van online doordeweek en papier in het weekeinde. Sterker: zulke apps zijn al te koop. Die publicatievorm zal er gaandweg bijkomen, zodra de opbrengsten de kosten beginnen te dekken, zoals het tot dusver steeds is gegaan. Tegen die tijd zullen de nerds trouwens weer roepen om iets nieuws. Of willen ze geen 99 cent meer betalen.
Waarschijnlijk is die nieuwe Daily dus één groot veldexperiment - van het kaliber dat Murdoch en Jobbs zich gemakkelijk kunnen veroorloven. Even kijken hoe de markt reageert. Een poosje strategisch in de markt houden. En over vijf jaar voldoende kennis verzameld, en de plug er weer uit.
Wel jammer voor die 100 journalisten.
